Al is tegnologie ons voorland, bly handskrif belangrik

deur Marnelda de Beer

Hoof: Afrikaanse Grondslagfase Vakvereniging

Tegnologie is besig om ons wêreld te verryk en te vergemaklik, maar daarmee saam ook sekere vaardighede te laat verdwyn. Volgens Bunty McDougall van The Happy Handwriter, ’n organisasie wat hom beywer vir beter skryfvaardighede, het nie almal in Suid-Afrika toegang tot ’n tablet of ander digitale toestel nie en word jou kind dus steeds op sy of haar handskrif geëvalueer. Kinders se kennis en progressie word gemeet aan dit wat hy weergee deur te skryf.

In ‘n onlangse studie deur die Universiteit van Tokio is bepaal dat wanneer jy van pen en papier gebruik maak, jou brein toegelaat word om die inligting op te som. In teenstelling met dieselfde inligting wat jou breinonthou wanneer jy op ‘n tablet of ‘n slimfoon aantekeninge maak.

Navorsing het boonop bewys dat die spiere in die hand en vingers wat gebruik word om te skryf, die gedeelte van die brein aktiveer wat verantwoordelik is vir geheue. Deur fynmotoriese oefeninge, word die neurobane in kinders se brein ook ontwikkel. Voorskoolse pre-handskrifoefeninge in graad R is telkemale ‘n voorspelling van ‘n kind se lees- en wiskundigevaardighede in graad 2.

Daar moet wel onderskeid getref word tussen voorskoolse pre-handskrifoefeninge en handskrif. Handskrif is die proses waar letters woorde vorm en woorde sinne en  daarom hoort dit in die graad een klas. Kinders leer letters aan deur dit neer te skryf. Deur hul handskrif te oefen, word hulle  spelling en uiteindelik akademiese sukses verbeter. Dit lei tot ’n volwasse-tipe oog-brein koördinasie van die ontwikkelende leesbrein.

Graad R-leerders moet nie formele skryfvaardighede toepas nie, nog minder kleuters van 0 – 5 jaar. Fisiologies is kleuters se beentjies in hulle hande nog nie ontwikkel om skryfinstrumente vas te hou nie.

Ouers speel ‘n belangrike rol in die ontwikkeling van fynmotoriese vaardighede. Onderwyseresse van kleuterskole en speelgroepe moet seker maak dat formele skryf met dun potlode en ander skryfinstrumente nie toegelaat word nie.

Hier volg ’n paar idees om jou kind se fynmotoriese vaardighede en uiteindelik sy handskrif te oefen:

• Laat jou kind jou help om die wasgoed op te vou.
• Laat hy klein balletjies papier met ’n wasgoedpennetjie optel.
• Laat hy in ’n groot pot met ’n houtlepel roer, bv. om ’n koekmengsel te help roer.
• Gee vir hom klei/deeg en laat hy daarmee speel. Rol “slangetjies” en gebruik klei-slangetjies om mee te “skryf”.
• Hy kan met ’n witbord-pen op die glas van ’n venster skryf. Dit vee maklik met ’n lappie af. Hierdie is baie goeie oefening vir die skouerspiere ook.
• Enige hang -of kruipoefeninge is ook belangrik.
• Frommel met een hand ‘n groot vel koerantpapier op in ‘n klein balletjie.

Dit is dus duidelik dat handskrif ’n baie belangrike vaardigheid in die grondslagfase is en sy plek in die kurrikulum verdien.