Mediaverklarings

In die lig van die uitdagings wat die afgelope twee jaar se inperkings meegebring het, het leerders bo verwagting goed gevaar in Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) se Gestandaardiseerde Eksamen (GSE) van 2021. Wiskundige Geletterdheid se slaagsyfer was veral baie hoog (97,6% vir Graad 10 en 99,5% vir Graad 11), maar gebreke in sommige leerareas was wel opmerklik.

Die verslag bied jaarliks ’n oorsig van Afrikaanse skole se prestasies in vergelyking met die nasionale uitslae om die voordeel van moedertaalonderrig te bepaal. Volgens die verslag het daar 230 Afrikaanse enkelmediumskole, wat 24 024 kandidate verteenwoordig, verlede jaar die Departement van Basiese Onderwys (DBO) se NSS-eksamen geskryf.

Ten spyte van twee jaar se uitdagings as gevolg van die pandemie, is die DBO se slaagsyfer vanjaar 76,4%.

Die nuwe skooljaar begin op 12 Januarie vir binnelandse skole en in Gauteng is baie ouers steeds onseker of hulle kinders geplaas is of ongelukkig oor waar hulle geplaas is.

Marietjie Havenga, ʼn Grondslagfase-onderwyser by Laerskool Skuilkrans, is die afgelope naweek gekroon as die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) se Onnieveerder van die Jaar. Die toekenning vorm deel van Solidariteit se Onderwyser van die Jaar-toekenningsgeleentheid.

Foto: Lize-Mari Verster 

Skole is bekommerd dat matrieks nie eksamenfiks is nie, omdat hulle sedert die pandemie verskeie eksamengeleenthede misgeloop het. Dit kan tot gevolg hê dat leerders se konsentrasie nie deurgaans volgehou kan word nie, en hulle tydsbeplanning te kort skiet tydens eksamens.

Fase 2 van die Gautengse Departement van Onderwys (GDO) se aanlyn toelatingproses open Maandag, 13 September om 8:00 vir Graad 1- en Graad 8-leerders (wat nie tydens Fase 1 kon aansoek doen nie). Volgens die GDO is daar tydens Fase 1 ʼn totaal van 351 169 aansoeke ontvang. Die SOS bevraagteken dié syfers.

Die GDO se gesentraliseerde aanlyn toelatings is veronderstel om die effektiewe bestuur van toelatings vergemaklik. Voortdurende veranderings aan dié stelsel en inmenging deur die GDO, het egter die afgelope vyf jaar egter daartoe gelei dat meer tyd en mannekrag as ooit tevore nodig is om Gr.1 en Gr. 8 leerders suksesvol by skole in te skryf.

Gedurende die Julie-eksamen kry leerders gewoonlik ʼn eerste noodsaaklike “eksamen inoefening”-geleentheid, maar met die vroeëre sluiting van skole in Junie het leerders in sommige gevalle dié geleentheid heeltemal misgeloop. Die Wolkskool bied op 20 en 22 Julie 2021 regstreekse klasse in Wiskunde en Wetenskap aan en bou voort op verlede jaar se aanbod (wat op die tweede kwartaal se werk gefokus het).

Die Suid-Afrikaanse privaatsektor en meester-onderwysers uit eie geledere kan beter en meer bekostigbare oplossings bied vir uitdagings in die onderwyssektor as sogenaamde “Kubaanse kenners”.

“Die onderwyslandskap het oor die afgelope 15 maande onherroeplik verander, met snelle vooruitgang in tegnologie wat onderrig verryk en skole se kritiese rol in die samelewing vergemaklik om kultuuroordrag van geslag tot geslag te verseker.”

Skole word deur die Departement van Onderwys (DBO) aangemoedig om by die skedule vir inentings te hou, maar verskeie is met hul aankoms by inentingsentra weggewys omdat geen entstowwe beskikbaar is nie. Privaat skole en personeel wat nie oor Persalnommers beskik nie, is ook na bewering die afgelope week weggewys.

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) ondersteun oproepe deur onderwysvakbonde dat die inenting van onderwysers teen Covid-19 ʼn prioriteit moet wees.

Die sentralisering van mag oor skoleplasings deur die Departement van Onderwys (DBO) het reeds nadelige gevolge vir skole ingehou. Die voorgestelde toelatingsbeleid het ten doel om selfs méér mag aan die DBO te gee.

Die vereistes om Robotika suksesvol aan te bied, is omvattend en die Departement van Onderwys (DBO) – of skole – gaan groot aanpassings aan hulle begrotings moet maak om die nodige toerusting aan te koop en in stand te hou.

Die top 20-Afrikaanse skole se 5 160 kandidate het altesaam 10 956 onderskeidings in die 2020-eindeksamen behaal.

“Standaarde mag nooit verlaag word ter wille van ’n hoër slaagsyfer nie. Ons wil graag sien dat die volle potensiaal van leerders ontsluit word.”

ʼn Skrale 0,8%-groei in die begroting vir die vergoeding van onderwysers, asook onderwysers wat vroeër aftree, veroorsaak ʼn ernstige tekort aan die aantal beskikbare onderwysers. Die tesourie erken sélf dat die gebrek aan geld vir onderwysers se salarisse tot “negatiewe leeruitkomste” sal lei.

Die SOS wil die sukses van 2020 se matriekgroep, saam met hul hardwerkende onderwysers en ouers, vier en glo dat 2020 nie net ʼn jaar van uitdagings was nie, maar ook een van groot geleenthede.

“Die IEB maak onder andere van gevorderde tegnologie gebruik om die integriteit van eksamens te verseker en word aan baie hoë standaarde gehou. Die DBO kan gerus aan dieselfde standaarde gemeet word.”

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) se Gestandaardiseerde eksamen (GSE), wat vir die eerste keer in 2018 afgelê is, bied ’n onafhanklike en geloofwaardige plaasvervanger vir die Departement van Basiese Onderwys (DBO) se Jaarlikse Nasionale Assessering (ANA) wat in 2014 die laaste keer plaasgevind het.

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) beklemtoon dat aanlyn onderrig ʼn noodsaaklike deel uitmaak van onderwys tydens die pandemie. Verdere verlies aan onderrigtyd sal leerders benadeel – veral in skole wat steeds nie opsies vir aanlyn leer in plek het nie.

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) ondersteun die veilige heropening van skole. Dit is belangrik dat leerders so gou moontlik terugkeer skool toe om verdere akademiese agterstand te voorkom. Skole is veiliger omgewings as ander openbare ruimtes. Hul roetine om die Covid-pandemie te bekamp is omvattend en verlede jaar reeds deeglik ingeoefen.

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) eis steeds ʼn dringende en volledige ondersoek na die uitlek van die onderskeie vraestelle en verantwoording van die relevante rolspelers, naamlik die DBO en die oortreders wat die oorsprong was van die uitlek van die vraestelle.

Die nuutste Trends in International Mathematics and Science Study, oftewel TIMMS-uitslae is op 8 Desember tydens ʼn nuuskonferensie deur die Departement van Basiese Onderwys bekendgemaak.

Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) se hoof van Ontwikkeling, Melanie Buys sê: “Leerders se regte word geensins beskerm nie en dit is onverskillig van die LUR om skole wat reeds moet voldoen aan Covid-19 regulasies, verder onder druk te plaas omdat die GDO vooraf geen voorsiening gemaak het vir die staking nie.”

Die Raad vir gehalteversekering in algemene en verdere onderwys en opleiding (Umalusi), het vroeër gesê alhoewel hulle die groen lig vir die eksamen gee, hulle nie ten gunste was dat die standaard van die eksamen verlaag word nie. Die SOS ondersteun dié stelling ten volle en glo matrikulante verdien dat hul eksamen steeds geloofwaardig bly.

Minister Motshekga het vanoggend die jongste maatreëls vir skole tydens ʼn nuuskonferensie bekend gemaak. Die DBO se “onsekerheid” oor leerders wat hulself nog in landelike gebiede bevind en nog nie teruggekeer het skool toe nie, is kommerwekkend. Dit terwyl leerders veronderstel is om reeds vier maande lank al terug te wees by die skool, al is dit op roterende basis. 

Die keuse van Groei as tema vir die SOS se eerste virtuele kongres,e groei wat vanjaar op alle terreine by skole ervaar is. Die kongres was aan die voorpunt van tegnologie met 21 sprekers, 20 unieke wegbreeksessies en boonop ʼn Braaidagboodskap van Jan Braai - alles aanlyn!

Daar is egter steeds talle kleuterskole wat nog nie kon heropen nie. Gebrek aan noodsaaklike befondsing, gebrek aan persoonlike beskermende toerusting en intimidasie deur die Departement van Maatskaplike Ontwikkeling (DSD) se amptenare kniehalter pogings om broodnodige sorg aan kleuters te voorsien.

Ten spyte van hewige teenkanting en grondige bewyse dat dit nie in die beste belang van skole en leerders is nie, het pres Ramaphosa op 23 Julie aangekondig dat openbare skole vanaf 27 Julie tot 24 Augustus 2020 weer sluit. Die SOS ondersteun steeds die verantwoordelike en veilige voortsetting van onderwys en het verder planne bekendgemaak om te verseker dat leerders die akademiese jaar sinvol voltooi.

"Die LUR van onderwys in Gauteng, Panyaza Lesufi se begeerte om beheer oor toelatings te neem deur die 'nuwe, verbeterde aanlynplatform', is die oorsaak van grootskaalse chaos."

"Verskeie skole in is uiters ontsteld oor foutiewe plasingslyste wat hulle sedert Vrydag 13 September van die Gautengse Onderwysdepartement (GDO) ontvang het."

"Verskeie stappe is die afgelope paar maande geneem om te verseker dat die 2019-matriekeksamen vir Besigheidstudies nie dieselfde beroerde uitslae lewer as in 2018 nie."

"Verskeie stappe is die afgelope paar maande geneem om te verseker dat die 2019-matriekeksamen vir Besigheidstudies nie dieselfde beroerde uitslae lewer as in 2018 nie."

“Die Skoleondersteuningsentrum (SOS) ondersteun aanbevelings deur die International Monetary Fund (IMF) dat die regering eerder basiese onderwys moet prioritiseer, as om gratis hoër onderwys te finansier.”