Deur Johan Koekemoer
Hierdie artikel is gebaseer op ‘n aanbieding by die SOS se Nasionale Kongres in 2023 deur Johan Koekemoer, hoof van Onderrig en Leer by die SOS.
Vra enige persoon wat al ‘n ouer in ‘n inkopiesentrum dopgehou het terwyl die peuter skreeu vir nog lekkernye en jy sal gou besef dat dissipline ‘n reuseprobleem in ons samelewing is. Dit hoef egter nie in ‘n nagmerrie te ontaard nie.
‘n Gedissiplineerde omgewing speel ‘n belangrike rol om kinders geborge te laat voel. Kinders leer deur grense te toets, maar wanneer hulle in ‘n omgewing is waar die grense nie duidelik is nie, voel kinders gou onveilig. Om dit te verhoed is dit nodig om kinders se gedrag reg te beïnvloed.
In die meeste gevalle word dit bestuur deur te fokus op dit wat verbode gedrag is. Hierdie strategie is egter reaktief en nie volhoubaar nie, veral omdat kinders se vermoëom nuwe vorme van wangedrag te ondersoek, nimmereindigend is.
‘n Proaktiewe waardegedrewe strategie vir dissipline is die volhoubaarste manier om kinders op te voed wat veilig voel. Want ‘n omgewing waar kinders duidelik weet waar die grense is, voel hulle gekoester en veilig.
Hier is vyf wenke vir jou:
1. Herbedink die nut van ‘n dissiplinestelsel
Konsekwentheid, selfs wanneer daar ‘n dissiplinestelsel is, is ‘n blywende probleem wat altyd reaktief van aard is. Kinders se swak gedrag word gestraf, maar hulle moet die les weer en weer leer. Daarom is dit nodig om te dink of ‘n dissiplinestelsel wat fokus op negatiewe gedrag, nodig is. Fokus eerder om self voorbeeldig op te tree wat werklik sinvol is op die langtermyn, as om ‘n stel reëls op te stel waaraan voldoen moet word, sodat dissipline nie ontaard in ‘n eksterne lokus van beheer nie.
2. Ondersoek vestiging van waardestelsel
Die vestiging van ‘n waardestelsel is ‘n volhoubare manier om te verseker dat jy weet watter beginsels jy graag in jou kinders wil sien. Die gedragspatroon wat ouers en onderwysers doelbewus op besluit, moet ook deur die ouers self uitgeleef word. ‘n Waardestelsel kan in gedrag verpak word deur kultuurtradisies in te stel. ‘n Eenvoudige voorbeeld is, ons bid altyd voor ons eet,want ons gesin is altyd dankbaar.
3. Maak jou kind(ers) deel van die proses
Om die inkoop van jou kinders te kry, is dit belangrik om hulle deel te maak van die proses om ‘n waardestelsel saam te stel. Laat jou kinders insette gee oor die lys van waardes en moedig hulle aan om mekaar aanspreeklik te hou op grond van die waardestelsels wat deur ouers en onderwysers gestel word.
4. Hanteer elke saak so spoedig moontlik met die individu
Wanneer daar dan wel oortree word, is daar drie dinge wat moet gebeur:
- Straf moet die oortreding spoedig opvolg. Moenie wag om straf uit te deel nie. Dit is dikwels moeilik vir ‘n kind om te verstaan waarom hy/sy eers later gestraf word wanneer die oortreding al lankal vergeet is.
- Straf met ‘n regverdige/sagte hart.
- Elke kind is uniek en reageer verskillend op straf en die straf moet verpersoonlik word. Party moet om verskoning vra, ander moet ‘n ruk lank alleen in die kamer wees.
5. Straf sonder woede
As ons straf uit woede, dan het ons verloor want dan modelleer ons hoe iemand optree wat nie hulself kan reguleer nie.
Lei deur ‘n goeie voorbeeld
Die stamwoord van dissipline is dissipel. Soos Jesus ‘n voorbeeld was vir Sy volgelinge, moet jy ook ‘n voorbeeld vir jou kinders wees. Moenie van hulle verwag om ‘n waardestelsel na te volg wat jy nie navolg nie. Kinders is nooit te jonk om te leer nie en hou jou dop selfs as jy dit nie besef nie. Tree dus navolgenswaardig op!