“Die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) sal, in samewerking met al die betrokke instansies en politieke partye wat hierdie wetgewing teëstaan, alles moontlik doen om die implementering van die voorgestelde BELA-wetgewing te beveg.”
In die lig van die kommentaar wat deur LP’s gemaak word tydens die beraadslaging oor die Wysigingswetsontwerp op Basiese Onderwys (BELA) vandeesweek, roep die SOS die regering op om dringend na internasionale bestuursmodelle te kyk waar gemeenskappe ‘n sentrale rol in skoolbestuur speel.
Die voorgestelde wysigings sal skoolbeheerliggame stroop van hul magte om oor die taal- en toelatingsbeleide van openbare skole in Suid-Afrika te besluit. Melanie Buys, hoof van Ontwikkeling by die SOS sê, “As ons na lande soos Kenia en Uganda kyk, sien ons dat samewerking tussen die staat en die privaatsektor lei tot hoërgehalte onderrig, teen ‘n laer koste vir die regering. Hierdie voorgestelde beleide gaan nie die onderwyskrisis in die land oplos deur die staat meer mag te gee nie.”
Die huidige voorstel, wat gemeenskappe se invloed in skoolbestuur beperk, is in stryd met die 1994- ooreenkoms wat daarop gemik was om taal en kultuur te beskerm. “Artikel 6 van die Grondwet is ‘n duidelike getuigskrif van ons land se verbintenis om taaldiversiteit te eerbiedig. Die druk om skole eentalig te maak deur ‘n sentrale owerheid is nie net ‘n aanval op ons kulturele diversiteit nie, maar ook ‘n afwyking van UNESCO se beginsels van moedertaalonderrig as ‘n mensereg.”
‘n Verdere bekommernis is die afname in die getal openbare skole in Gauteng sedert 2014, terwyl die aantal leerders toeneem. “Hoe kan ons verwag om ‘n moedertaalonderrigstelsel te implementeer as daar nie eers genoeg skole is om aan die behoeftes van alle leerders te voorsien nie?” vra Buys.
In ‘n tyd waar gemeenskappe, ouers en onderwysers so hard werk om ‘n verskil in die lewens van leerders te maak, is die voorgestelde BELA-wysigings ‘n hartseer terugslag. Die SOS dring daarop aan dat ‘n skoolstelsel waarin elke kind in Suid-Afrika gelyke toegang tot gehalteonderrig het, nagestreef moet word, waar elke leerder die reg het om in sy of haar moedertaal onderrig te word.
Buys sluit af, “Ons is almal eens dat gehalteonderrig ‘n prioriteit is, maar om dit te bereik, moet ons na die mense luister wat dit die naaste raak: ons gemeenskappe, ouers en onderwysers.”
