Deur André Badenhorst
SOS: Opvoedkundige navorser
Vir die Solidariteit Skoleondersteuningsentrum (SOS) en die Afrikaanse onderwysgemeenskap was 2023 ‘n baanbrekerjaar met die bekendstelling van ‘n nuwe aanlyn Denkvaardigheidstoets (DVT). ‘n Span kenners het twee verskillende aanlyn denkvaardigheidstoetse ontwikkel, wat deur ‘n totaal van 1553 leerders van 22 skole op Die Wolkskool voltooi is.
Die uitkomste toon dat Afrikaanse leerders in grade 4 tot 9 bo-gemiddeld presteer in denkvaardighede met ‘n gemiddeld van 64% en dat die meerderheid van hulle skoolgaan geniet. Die verslae wat aan skole en ouers verskaf is, is in die algemeen positief ontvang. Tog het daar onmiddellik vrae ontstaan vanuit twee oorde: (a) die verslag het ‘n swak korrelasie tussen akademiese prestasie en denkvaardighede uitgewys en (b) sommige ouers het vrae gehad oor die tipe terugvoer wat hulle ontvang het.
Die resultate, wat HIER beskikbaar is, dui op ‘n swak verband (met ‘n korrelasiekoëffisiënt van 0.21) tussen denkvaardighede en akademiese prestasie. Dit blyk dat baie leerders wat goed presteer in denkvaardighede, nie noodwendig goed presteer op skool nie en omgekeerd: sommige wat akademies uitblink, toon swakker denkvaardighede. Hierdie inligting het onderwysers aangespoor om te oorweeg hoe om hierdie leerders te ondersteun en hul onderrigmetodes dienooreenkomstig aan te pas. By een skool het ‘n onderwyser sukses behaal met ‘n leerling wat voorheen geen belangstelling in Wiskunde getoon het nie en dit haar gunsteling vak gemaak.
Die meeste e-posse wat van ouers ontvang is, was vol dankbaarheid en ondersteuning. Nietemin was daar ‘n paar ouers met kritiese vrae. Die SOS sien ouers as die primêre opvoeders en beklemtoon die belangrikheid van dialoog met hierdie omgee-ouers. Die SOS verwelkom en moedig sulke gesprekke aan, aangesien dit bydra tot die verbetering van onderwys.
Hiermee die punte van kritiek (en die SOS se antwoord daarop):
Kritiek: Die nasionale verslag is niks meer as ʼn gevallestudie nie.
SOS-antwoord: Die nasionale verslag is baie meer as ʼn gevallestudie. Die benadering tot denkvaardighede is heeltemal anders as die tradisionele benadering tot assessering (wat grootliks inhoudgebaseer is) en dit word deeglik in die verslag bespreek, met resultate wat dit ondersteun. Die verslag gee ook aanbevelings aan skole hoe om die kwessie van denkvaardigheidsontwikkeling te benader en hoe die SOS skole daarin ondersteun.
Kritiek: Ek hou niks daarvan dat my kind in ‘n poel gegooi word nie en ‘n gemiddeld aan haar toegeken word van “meeste kinders in SA het die volgende nie onder knie nie”.
SOS-antwoord: Ons gooi juis nie jou kind in ‘n poel nie. Die ouerverslag is verpersoonlik, maar die nasionale verslag lig breë patrone uit. By die ouerverslag word kinders se sterkpunte en moontlike areas van ontwikkeling glad nie vergelyk met een of ander gemiddelde nie. Die aanbevelings word gemaak op grond van vaardighede wat relatief teenoor mekaar staan by ʼn individuele kind alleen. Die SOS se onderrigfilosofie is dat kinders altyd uitgedaag moet word om hulle volle potensiaal te bereik, maak nie saak hoe sterk hulle is nie.
Kritiek: Die ouerverslag sal meer geloofwaardig wees as dit die toets met antwoorde insluit.
SOS-antwoord: Die SOS maak nie ʼn memorandum op vraagvlak beskikbaar nie, want dan raak dit inhoudelik (memorisering en weergee van inligting) wat dan die doel van die assessering van vaardighede verydel. Onderliggend aan elke vraag is mikro denkvaardighede en redenasievorme gekoppel. Die ouerverslag is daarop gebaseer. Ons sal eerder onderwysers en ouers bemagtig (soos in hul onderskeie verslae) om self leergeleenthede vir denkvaardighede te skep.
Kritiek: Die ouerverslag sal meer geloofwaardig wees as dit die presiese punte aandui.
SOS-antwoord: Die DVT gebruik nie punte of simbole nie juis omdat dit nie formatief (ter wille van konkrete terugvoer om dit te verbeter) opvoedkundig sin maak nie.
Die assessering van denkvaardighede is wêreldwyd ‘n relatief nuwe veld met verskeie uitdagings. Gegewe die huidige onderwyskrisis wêreldwyd, is die SOS beslis op die regte pad.
Gesprekke hieroor is baie nodig. Raak dus betrokke: praat saam, dink saam en doen saam, want saam sal ons gehalte Afrikaanse onderrig verseker vir geslagte wat kom.
