Poësie is…emosie

deur Jana Terblanche, Hoof van die Genootskap van Regte Afrikaanse Taalonderwysers (GeRAT)

Om poësie te onderrig, verg emosie – jy kommunikéér ‘n gedig, jy onderrig dit nie net nie!  Wanneer jy as Afrikaans onderwyser besef dat jy die emosie in gedigte aan leerders moet oordra, dan het jy al veel bemeester, want daardeur wen jy ‘n kind lewenslank.  Eenvoudige rympies in die voorskoolse jare leer hul ‘n liefde vir ritme, klanke en die vastigheid van taal.  Gepaste gedigte begelei hul tot sintuiglike belewing deur hulle te laat sien, hoor, proe, voel en voorspellings en afleidings te maak.

In ‘n groot mate draai die wêreld om emosies en tog sukkel selfs grootmense met die kommunikasie daarvan. Te dikwels is daar konflik of onmin omdat emosies nie reg oorgedra word of geïnterpreteer word nie. 

Poësie kan help hiermee deur die volgende positiewe konnotasies:

• dit verskaf genot
• bied kennis van konsepte en van die wêreld waarin leerders verkeer
• leer leerders om taal te waardeer
• verbreed leerders se woordeskat
• ontwikkel simpatie en empatie vir ander
• dra daartoe by dat leerders met mense en situasies kan assosieer
• help leerders om insig in hulleself en vir ander te ontwikkel
• ontwikkel sensitiwiteit en dra by tot die besef van die bestaan van universele behoeftes
• skep verskillende interpretasiemoontlikhede en verbreed betekenis:  woorde kan meer beteken as die algemene herkenbare betekenis
• verbreed die leerder se begrip van figuurlike taal
• poësie is ’n genre wat ongemotiveerde lesers kan motiveer om te lees; en
• die musikale kwaliteite van poësie kan leerders aantrek

Dit is belangrik dat onderwysers moeite doen met die keuse van gedigte want die oomblik as jy ‘n gedig onderrig wat buite die leerder se ervaringswêreld is, stel hy nie belang nie, ‘n Grootmens-gedig met grootmens-emosies sal die leerder onbetrokke laat want hy kan nie daarmee assosieer nie. Tog spreek ‘n humoristiese gediggie soos bv. “Toebroodjies met marmalade” van Jaco Jacobs tot die meeste ouderdomme omdat daar geassosieer kan word met die spreker se belewing van marmalade!

Taalonderwysers het ‘n voortdurende stryd met ‘n tekort aan tyd en gepaste, kreatiewe hulpbronne.

GeRAT spaar jou tyd en skep gemoedsrus met hoë standaard, kreatiewe hulpbronne sodat jy op jou roeping kan fokus, nl. om die beste Afrikaans onderwysers ooit te wees.

Elke vakvereniging het eie bepaalde voordele en word omskryf in die lidmaatskapvorms. Alle voordele soos werkkaarte, toetse en eksamenvraestelle word aan lede beskikbaar gestel vanaf die datum van aansluiting.

Individuele lidmaatskap per onderwyser per jaar (skool betaal) – R200 Individuele lidmaatskap per onderwyser per jaar (betaal self) – R360

Lidmaatskap: Slegs vir onderwysers verbonde aan ’n skool, tuisskoolouers, studente en onderwysassistente.

Studente en onderwys-assistente mag gratis aansluit.

VOORDELE VAN LIDMAATSKAP:

• Alle hulpbronne soos werkkaarte, toetse en eksamenvraestelle per vakverenigings waar individue aangesluit het.
• Toegang tot die SOS se onderwyser-portaal met alle voordele wat daardeur aangebied word.
• Gratis bywoning van middagseminare (waarde – R250 per seminaar).
• Gratis aanlyn SARO-kursusse(SACE) (waarde – R200 per kursus).
• Afslag by kongresse (waarde – R300 per dag).
• Voordele vir die Skoleondersteuningsentrum-verteenwoordiger (SOSV): gratis lidmaatskap by een vakvereniging en afslag by die kongres (waarde – R500 vir die kongres en R200 vir lidmaatskap).